Welke invloed heeft fijnstof op onze gezondheid?

De invloed van fijnstof op onze gezondheid

Effectief in het bestrijden van rook en het verbeteren van luchtkwaliteit: Luchtreinigers met HEPA

Het besef dat de luchtkwaliteit grote invloed heeft op de gezondheid begon in de jaren vijftig van de vorige eeuw door te dringen, een grote factor hierin was de zogenaamde "Great Smog", waarbij door een combinatie van weersomstandigheden de door de kachels uitgestoten steenkoolwalm in de lucht bleef hangen en Londen onder dikke laag levensgevaarlijke smog bedekte. De smogmist was zo dik dat het een dikke mist creerde. Deze door fijnstof extreem vervuilde lucht veroorzaakte bij duizenden mensen infecties in de longen wat tot zuurstofgebrek in het bloed leidde, en in de weken na de Great Smog stierven vele inwoners aan de gevolgen van de extreme vervuiling. De schattingen lopen uiteen van vier- tot twaalfduizend mensen. Deze gebeurtenis leidde er toe dat luchtkwaliteit onderwerp van discussie werd en mensen zich bewust werden van de effecten van luchtkwaliteit op de gezondheid.

Fijnstof zijn in de lucht zwevende deeltjes kleiner dan 10 micrometer (PM10). Een micrometer is een duizendste deel van een millimeter. Fijnstof kan bestaan uit deeltjes van verschillende samenstelling en afkomst:

• secundaire anorganische componenten (31%), een product van chemische reacties tussen uitgestoten stikstofoxide, stikstofdioxide, zwaveldioxide en ammoniak
• organische massa (20%), een mix van componenten afkomstig van verkeer, industrie, verwarming van gebouwen of energieopwekking
• mineraal stof (13%), voornamelijk bodemstof dat door de wind van de bodem opwaait
• zeezout (10%)
• elementair koolstof (4%), grotendeels afkomstig van roet gegenereerd door dieselmotoren

Het is bekend dat gezondheidsschade vooral optreedt door de kleinere kleinere deeltjes, 0.3 - 0.25 micrometer. Deze deeltjes dringen het diepst door in de longen en richten de meeste schade aan.

Fijnstof is in te delen in drie groepen; Ultrafijnstof met deeltjes met een diameter kleiner dan 0,1 micrometer, fijnstof met een diameter tussen 0,1 en 2,5 micrometer en grof fijnstof met een diameter tussen 2,5 en 10 micrometer.

Deze onderverdeling is van belang bij het bekijken van gezondheidseffecten op mensen, omdat de effecten kunnen verschillen tussen de verschillende subgroepen van fijnstof. De huidige regelgeving van EU is vooral gericht op indamming van het grove fijnstof, maar uit het wetenschappelijk onderzoek blijkt dat juist de gezondheidsschade van kleinere deeltjes veel groter is.

klik op de afbeelding voor grotere weergave:

Welke uitwerking heeft fijnstof op onze gezondheid?

Door de extreem kleine afmetingen van de schadelijke deeltjes komen deze door de ademhaling via de longblaasjes en vanuit daar in de bloedsomloop. Hierdoor kunnen de fijnstofdeeltjes schade aan de luchtwegen toebrengen, zoals onder andere verminderde longcapaciteit, chronische bronchitis, grotere vatbaarheid voor astma en verminderen de slijmafvoer in de luchtwegen.

Het immuunsysteem, het hart en de bloedvaten worden ook beïnvloed. De aanwezigheid van fijn stof in de lucht is een nagenoeg even grote uitlokkende factor voor een hartinfarct als andere erkende oorzaken zoals fysieke inspanning, hoge bloeddruk, drugs- of alcoholgebruik. Dit werd vastgesteld door onderzoekers van de Universiteit Hasselt, K.U. Leuven en het Swiss Tropical and Public Health Institute in Basel op basis van een studie waarbij de data uit 36 verschillende onderzoeken gecombineerd bestudeerd werden.

Het Instituut voor Epidemiologie in München stelde vast dat bij kinderen die opgroeien in gebieden met een hoge fijnstofconcentratie komt astma, hooikoorts en Atopie vaker voorkomen.

Verdere studies geven aan dat ook de hersenen door de extreem kleine fijnstofdeeltjes aangetast worden, deze bereiken het brein via de bloedsomloop en veroorzaken daar microbiologische prikkels die tot een verminderde werking van het brein kan leiden. Een studie van de Harvard School of Public Health wees uit dat de in gebieden met een verhoogde fijnstofconcentratie de denkprestaties van kinderen daalt.

Hoe kan ik het fijnstofniveau binnenshuis verlagen?

U kunt het fijnstofniveau binnenshuis verlagen met een HEPA luchtreiniger. Een HEPA luchtreiniger is verreweg de meest effectieve soort luchtreiniger tegen fijnstof, om de hoeveelheid partikels in de lucht te minimaliseren gaat er niets boven het filteren van de lucht met een hoge kwaliteit HEPA filter die fijnstofdeeltjes van 0,3μm (micrometer) en groter uit de lucht filtert. Hierbij geldt; hoe groter de luchtdoorstroom door het HEPA filter, hoe groter de effectiviteit.

Het is dan ook zaak de luchtreiniger zo effectief mogelijk in te zetten, bijvoorbeeld door het toestel als er niemand aanwezig is zo hard mogelijk te laten werken zodat deze als u thuis bent in alle stilte zijn werk kan doen. Ook is het belangrijk er voor te zorgen dat er niet teveel lucht van buiten naar binnen komt, dus niet 2 ramen tegenover elkaar open zetten bijvoorbeeld. Zet één raam open voor ventilatie en verse zuurstof, maar voorkom dat de lucht komende van buiten vrij door het huis kan tochten.

Voorbeeld van een meting van de effectiviteit van een luchtreiniger met onze fijnstofmeter:

De fijnstofmeter meet het aantal fijnstofdeeltjes per liter lucht aan de inlaatzijde en uitlaatzijde van de luchtreiniger. De waarden op het scherm geven de hoeveelheid fijnstofdeeltjes in een liter (kubieke decimeter) lucht. De fijnstofmeter meet fijnstofdeeltjes in de grootte van 0.3 tot 5.0 micrometer (um).